[Tết 2023 của GenZ] Bật mí bí kíp gói bánh chưng ngon, dẻo không kém gì “ông bà ta”

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa thôi là đến Tết Nguyên Đán 2023. Bạn nghĩ sao về việc tự gói bánh chưng đón Tết này?

Mừng tết đến và lộc đến nhà nhà

Cánh mai vàng, cành đào hồng thắm tươi

Chúc cụ già được sống lâu sống thọ

Cùng con cháu sang năm lại đón tết sang

Và kính chúc người người sẽ gặp lành

Tết sau được nhiều lộc hơn tết nay

Tết đến đoàn tụ ở bên bếp hồng

Cùng nồi bánh chưng xanh chờ xuân đang sang.

Bánh chưng là món ăn không thể thiếu trong dịp Tết. Theo quan niệm từ thời xa xưa, chiếc bánh chưng của người Việt có hình vuông, tượng trưng cho đất. Bánh chưng được làm từ gạo nếp trắng ngần với phần nhân có đậu xanh, thịt mỡ, hành, tiêu…  Tất cả được bọc trong lớp lá dong xanh mướt và được buộc chặt bằng những sợi lạt mềm dẻo với tạo hình vuông vức, đẹp mắt.

Người Việt Nam từ xa xưa đã sống trong nền văn hóa lúa nước, phải phụ thuộc thiên nhiên rất nhiều. Vì thế, chiếc bánh chưng trong mâm cỗ ngày Tết mang ý nghĩa thể hiện sự biết ơn trời đất đã cho mưa thuận gió hòa để mùa màng bội thu, đem lại cuộc sống ấm no cho người dân.

Không chỉ thế, bánh chưng ngày Tết còn được bày lên bàn thờ cúng để thể hiện lòng hiếu kính của con cháu với tổ tiên cùng những người đã khuất. Bánh chưng cũng là món quà biếu Tết ý nghĩa mà người Việt thường dùng để đi biếu người quen, họ hàng hoặc được bày cùng các vật dụng khác trên mâm ngũ quả ngày Tết để thể hiện cho sự tương sinh tương khắc trong ngũ hành.

Cuộc sống hiện đại vội vã bây giờ làm con người ta quên đi mất những giá trị truyền thống. Thật ra, Tết không phải là mâm cao cỗ đầy, là ăn cái bánh chưng, đĩa thịt to… Mà theo mình, Tết là không khí rộn ràng chuẩn bị rửa lá dong, ngâm gạo, là tiếng cười nói ríu rít của đám trẻ con khi đêm xuống thức trông nồi bánh chưng.

Các bạn Gen Z nghĩ sao, nếu Tết năm nay chúng mình cùng nhau gói bánh chưng?

Nguyên liệu gói bánh chưng

1. Lá dong: Chọn loại lá bánh tẻ (không quá già hoặc quá non) thì mới dễ gói, mỗi bánh chọn 4 chiếc lá. Ngâm lá vào nước cho mềm, rửa sạch hai mặt lá và để ráo nước. Dùng khăn sạch lau lá cho thật khô, cắt bớt gân lá cho lá mềm để dễ gói.

2. Lạt: Lạt gói bánh chưng là loại lạt giang, mỏng, mềm và dẻo dai. Mỗi một chiếc bánh cần khoảng 2-4 chiếc lạt tuỳ bạn muốn buộc hình chữ thập (2 lạt) hay hình vuông (4 lạt) trên bánh.

3. Gạo nếp: Chọn loại nếp có hạt đều, mẩy ngon nhất là loại nếp cái hoa vàng, vừa thơm vừa dẻo. Loại gạo nếp nương của Điện Biên cũng rất thơm ngon. Gạo phải ngâm ít nhất là 8 tiếng, đãi sạch sạn, vớt ra để ráo nước trước khi gói bánh. Mỗi chiếc bánh có thể gói từ 0,5 đến 1kg gạo, tuỳ độ to nhỏ mà bạn thích.

4. Đỗ xanh: Chọn loại đỗ xanh tiêu, hạt nhỏ, ruột vàng thì sẽ thơm ngon hơn. Đỗ xanh xay vỡ, ngâm trong nước chừng 1-2 giờ rồi đãi sạch vỏ xanh, nấu chín, đánh tơi để làm nhân bánh. Tỷ lệ thông thường là 8 phần gạo: 2 phần đỗ.

5. Gia vị: muối, hạt tiêu

Xem thêm: Hướng dẫn cách dọn dẹp nhà cửa để chiêu tài rước lộc năm Quý Mão 2023

Cách gói bánh chưng

Sơ chế nguyên liệu và rửa sạch lá dong

– Ngâm đỗ xanh trong nước khoảng 2 tiếng cho nở, sau đó đãi sạch và nhặt bỏ những hạt xấu. Cho thêm một thìa muối, trộn đều rồi mang đồ chín. Lúc đỗ còn nóng dùng muỗng đánh cho đỗ tơi nhuyễn rồi nắm thành từng nắm có kích vừa phải. Lưu ý: Bạn cũng có thể để nguyên đỗ sống đã ngâm cho nở, vớt ráo nước và xóc muối để gói.

– Ngâm gạo nếp trước khoảng 8 tiếng trước khi gói cho mềm ( chỉ cần ngâm 2 tiếng là đủ làm mềm gạo, ngâm lâu gạo sẽ bị chua và bở ). Sau khi ngâm mềm thì đãi lại gạo vài lần cho sạch và nhặt bỏ những hạt xấu. Sau đó sóc gạo với 1 thìa ăn cơm muối. Cần chú ý cho lượng muối vừa đủ tránh bánh bị quá nhạt hoặc quá mặn. Nếu muốn bánh được xanh và thơm hơn, bạn có thể dùng lá nếp xay nhỏ, lọc lấy nước cốt mà xanh để ngâm gạo nếp.

– Lá dong rửa thật sạch 2 mặt rồi đem phơi chỗ mát, thoáng gió cho ráo nước. Sau đó, dùng dao hoặc kéo tách phần sống lá riêng ra. Một mẹo nhỏ giúp bạn cắt sát vào lá nhưng không làm rách lá là hãy cắt từ giữa lá trở ngược lại phần cuống.

Cách gói bánh chưng

Cách 1: Cách gói bánh chưng bằng tay

-B1: Lấy một chiếc mâm rộng, xếp lá một bên, lạt một bên, gạo và đỗ, nhân thịt lợn để phía trước.

– B2: Chọn hai chiếc lá to đặt song song, sao cho mặt lá không có gân lá hướng xuống dưới. Xếp hai chiếc lá khác lên trên hai lá này theo hình chữ thập, mặt lá không có gân quay lên trên.

– B3: Đổ một nửa gạo lên trên trải đều khắp 4 góc. Sau đó, cho 1 phần nhân đậu xanh lên. Cuối cùng, cho nửa gạo nếp còn lại lên trên, phủ kín. Cuộn lá dong lên gói bánh, sau đó bẻ hai đầu cho vuông thành, sắc cạnh. Gói tiếp bằng hai chiếc lá bên ngoài, dùng lạt buộc lại cho chắc.

– B4: Chúng ta cầm lần lượt các lá dong bên phải và trái gấp lại với nhau. Chú ý trong lúc gấp phải chắc tay thì cách gói bánh Chưng tại nhà mới đẹp mắt và vuông vắn. Giấu các mép thừa của lá vào bên trong, nếu thừa nhiều có thể dùng kéo cắt đi.                                                       

– B5: Dùng 2 ngón của mỗi tay bóp lá dong của phần trên vào trong, rồi gập lại trong khi các ngón cái vẫn giữ cố định phần lá đã gấp lúc trước. Làm tương tự với đầu còn lại.

– B6: Sau khi chiếc bánh đã được hình thành, dùng 4 chiếc lạt để buộc bánh, phần lạt thừa cài gọn gàng vào các lớp lạt. Bạn cũng có thể đặt 4 chiếc lạt ở dưới lá dong ngay từ bước đầu tiên để tránh cho bánh bị xô lệch khi buộc.

Sau khi hoàn thành, bạn dùng hai tay ấn nhẹ xuống để bánh được chặt hơn.

Khi gói bánh, phải gói chặt tay thì bánh nấu mới rền, dẻo, không bị thấm nước vào bên trong.

Cách 2: Gói bánh chưng bằng khuôn

– B1: Xếp 4 lá dong giống như xếp để gói bằng tay, 2 lá dưới úp mặt phải xuống, 2 lá trên ngửa mặt phải lên. Úp ngược khuôn trong lên chính giữa lá.

– B2: Dùng lá dong gói chiếc khuôn lại như gói bánh chưng bằng tay ở trên. Bạn có thể xem chi tiết các bước thực hiện ở hình minh họa.

– B3: Khi lá dong đã được gấp thành một hình vuông vức, dùng khuôn ngoài đặt bao quanh khuôn trong rồi mở lá và nhấc khuôn trong ra.

– B4: Cho nguyên liệu gói lần lượt vào phần khuôn lá đã được định hình. Đầu tiên là 1 bát con gạo nếp được dàn đều là khắp khuôn, rồi đến đỗ xanh, Tiếp tục một lượt gạo, cố gắng làm sao để lượng nếp và đậu xanh ở trên và dưới đồng đều nhau rồi gói lá lại thật gọn gàng, kín đều bánh theo các nếp gấp đã có..

– B5: Sau khi gói xong, dùng một tay giữ phần lá để cố định đồng thời nhẹ nhàng khuôn bánh ra. Sau đó dùng 4 chiếc lạt buộc chặt bánh. Bạn nhớ cài phần lạt thừa vào các lớp lạt để chiếc bánh được gọn gàng.

Xem thêm: Bí quyết giữ eo thon đón Tết bằng 10 loại ngũ cốc giảm cân an toàn

Xem thêm: Gợi ý top 5 điểm du lịch Tết 2023 không thể bỏ qua

Cách luộc bánh chưng xanh và ngon

Luộc bánh chưng là khâu quan trọng nhất vì luộc bánh chưng mất nhiều thời gian và công sức.

– B1: Cho những lá dong thừa, cuống lá, sống lá vào đáy nồi trước khi xếp bánh lên trên để bánh có thêm hương vị và không bị cháy ở đáy nồi. Xếp bánh thẳng đứng rồi đổ ngập nước quá mặt nước rồi đặt lên bếp đun. Hành động này giúp cho bánh chưng không bị cháy ở đáy nồi, làm nước luộc còn xanh hơn nữa

– B2: Đun lửa to cho đến khi sôi thì giảm bớt. Bánh luôn phải ngập nước khi luộc nên bạn cần phải chuẩn bị sẵn nước cho nồi bánh chưng. Cứ 1 tiếng bạn kiểm tra mực nước trong nồi 1 lần. Nếu nước giảm thì tiếp nước vào. Bạn không được đổ nước lạnh vào khi tiếp nước cho nồi bánh chưng, nước lạnh sẽ làm bánh nửa chín nửa sống, bị lại gạo sau này.

– B3: Bánh chưng luộc bằng bếp củi đủ 12 tiếng thì bánh chín, không lo bị “lại gạo” sau này.- Để bánh dẻo ngon thì chọn loại gạo nếp mùa hay nếp cái hoa vàng hạt bóng mẩy. Phải vo kĩ gạo tới khi nước trong trước khi cho vào gói.

Xem thêm: Hướng dẫn cách làm 10 loại mứt Tết: Không khéo tay cũng làm được ngay

Lưu ý khi gói bánh chưng và bảo quản bánh chưng

– Để bánh chưng có màu xanh đẹp tự nhiên thì cần ngâm gạo nếp với một trong các loại như nước lá dứa ép, nước củ giềng giã nát. Hay nếu ở nước ngoài khó tìm thì dùng baking soda. Khi luộc bánh thì dùng nồi tôn có khả năng tạo môi trường kiềm giữ màu xanh của lá dong. Khi nấu được phân nửa thời gian thì bỏ bánh ra rửa qua nước sạch, thay nước luộc mới rồi nấu nốt thời gian còn lại. Trước khi gói chần lá với nước nóng vừa diệt khuẩn vừa giúp làm xanh bánh.

– Để bánh bảo quản được lâu cần chú ý: gạo phải vo kĩ tới khi nước trong mới cho ra rổ để ráo nước. sau khi luộc vớt ra phải rửa lại bằng nước sạch cho hết nhớt ở vỏ , để ráo rồi treo chỗ thoáng mát. Sau đó lấy vật nặng đè chặt để nèn bánh cho ra hết nước giúp làm chắc bánh luôn. Sau khi vỏ bánh khô thì bọc một lớp màng bọc thực phẩm hoặc hút chân không. Khi nấu thì phải căn giờ nấu cho gạo nở chín kĩ mới tránh bị mốc từ nhân ra ngoài và cần nèn chặt bánh trong nồi.

– Để bánh không bị lại gạo thì lúc luộc bánh cần chuẩn bị đủ nước lúc nào cũng gập bánh trong nồi và một thùng nước sôi nóng bên cạnh để tiếp khi nước trong nồi cạn dần. Không được đổ nước lạnh sẽ làm bánh chín không đều và lại gạo về sau. Không bảo quản bánh trong tủ lạnh mà chỉ để nơi thoáng mát.

– Luộc bánh bằng nồi áp suất: cách này với bánh nhỏ chỉ mất 1h còn bánh to khoảng 1:40 đến 2h tiết kiệm thời gian. Khi luộc lót lá đổ ngập nước vào bánh. Đậy nắp khoá van nồi đun tới khi van áp suất nổi lên thì hạ về lửa nhỏ cho đến hết giờ.

– Bánh để tủ lạnh bị cứng bạn cho vào rán với nước lọc cực ngon mà không dầu mỡ. Cho lò vi sóng cho đến khi bánh mềm rồi dằm nát. Sau đó cho vào chảo với bát con nước lọc đun tới khi sôi. Nước sôi thì dằm nát để nếp hoà với đỗ chiên tiếp tới khi giòn vàng một mặt thì lật chiên nốt mặt sau. Hoặc cũng có thể rán bằng nồi chiên không dầu hoặc máy làm bánh waffle.

– Để luộc bánh chưng nhanh dừ thì vắt chanh vào nếp trước khi gói.

Mình có vài bí kíp để có chiếc bánh chưng xanh ngon như trên mong được chia sẻ với các bạn. Ai có kinh nghiệm gì hay góp ý cùng mình nha.